
Włoskie terminy zostały zastosowane w XVII wieku w celu poinstruowania muzyków jak mają wykonywać dany utwór. Na przestrzeni wieków terminy te rozprzestrzeniły się po całym świecie, poniżej przedstawiamy kilka wybranych terminów i ich tłumaczenia.
A capella | śpiewanie bez akompaniamentu |
a tempo | powrót do tempa utworu |
aria | utwór |
accelerando | szybsze tempo |
accentato | akcent, zaznaczenie |
affettuoso | z uczuciem |
al segno | do znaku |
al fine | do końca |
bellicoso | agresywnie |
basso | niski głos |
calmato | ze spokojem |
capriccioso | humorystycznie |
come prima | powrót do poprzedniego tempa |
con passione | namiętnie |
delicato | delikatnie |
dolce | słodko |
dramatico | dramatycznie |
doppio movimento | dwa razy szybciej |
energico | energicznie |
espressivo | uczuciowo |
espressione | wyraźnie |
feroce | dziko |
forte | głośno |
fortissimo | bardzo głośno |
flessibile | elastycznie |
grazioso | z wdziękiem |
glissando | płynne przejście |
incalzando | szybciej i głośniej |
impetuoso | agresywnie |
legato | dołączenie kolejnych dźwięków |
leggiero | lekko i swobodnie |
marcato | zaznaczając |
molto | bardzo (np. molto adagio) |
mormorando | mrucząc, z zamkniętymi ustami |
mezza voce | półgłosem |
mezzo | pół |
piano | cicho |
pianissimo | bardzo cicho |
piena voce | pełnym głosem |
prima volta | pierwszy raz |
pezzo | kompozycja |
quieto | spokojnie |
rapido | gwałtownie |
risoluto | śmiało, zdecydowanie |
ritenuto | opóźnić |
sciolto | płynnie, zwinnie |
sempre | zawsze |
sensibile | czule |
simile | podobnie |
silenzio | bez pogłosu |
subito | natychmiast |
tempo giusto | właściwe tempo |
tempo primo | oryginalne tempo |
triste | smutno |
tutti | wszyscy razem |
un poco | trochę |
una corda | jednym ciągiem |
vivo | żywo |
Kilka podstawowych oznaczeń tempa:
grave | bardzo wolno |
adagio | wolno |
andante | szybciej |
allegro | szybko |
allegrismo | bardzo szybko |
vivace | szybko i z życiem |
presto | bardzo szybko |
prestissimo | ekstremalnie szybko |